کاربرد سنجش از دور و gis در مطالعه شاخص های خشکسالی به روش سبال کوهستانی مطالعه موردی: زیر حوضه حسن بیگ استان آذربایجان شرقی

کشاورزی و منابع طبیعی بعنوان بخش های مهم اقتصادی هرکشور بشمار م?رود که در هنگـام خشکـسال? آسـ?ب می بینند. وجود شاخصهای مناسب و قابل اعتماد بنحو? که بتوانند خشکـسال? را بطـور مـوثری مـورد ارز?ـاب? و پـا?ش? قرار دهند امری ضروری و اساس? است. اندازهگ?ری های م?ـدان? بـرای تول?ـد شـاخصهـای خشکـسال? از دقـت? با??? برخوردار است. از طرف? ته?ه ا?ن شاخصها در پهنههای وس?ع بس?ار پرهز?نه اسـت. مـشاهدات فـضا?? از? طر?ق قابل?ـت در?افـت اط?عـات بـا قـدرت تفک?ـک مکـان? و زمـان? در سـطح وسـ?ع? از زمـ?ن، امکـان پـا?ش? ?خشکسالی ها را با اسـتفاده از تکنولـوژی سـنجش از دور فـراهم مـ?آورد. دقـت ب?ـشتر در پـردازش? ?تصاو?ر جهت استخراج شاخصها مـ?توانـد ک?ف?ـت آنهـا را ارتقـاء بخـش?ده و در نها?ـت باعـث کـارائ? ب?ـشتر? ?مدل های پ?شب?ن? خشکسال? شود. روش الگوریتم توازن انرژی سطحی برای زمین (سبال) روشی مبتنی بر سنجش از دور بوده که با استفاده از تصاویر ماهواره ای، تبخیر- تعرق (et) روزانه و حتی ساعتی را محاسبه می کند. برآورد میزان تبخیر- تعرق در یک دوره زمانی به عنوان یکی از شاخص های ارزیابی خشکسالی مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش با استفاده از مقادیر محاسبه شده تبخیر- تعرق روند خشکسالی در منطقه مورد مطالعه بررسی قرار گرفت. در نهایت نتایج بدست آمده با شاخص spi مورد صحت سنجی قرار گرفت. نتایج نهایی بدست آمده حاکی از آن است که در منطقه خشکسالی اتفاق افتاده است. برای این منظور از تصاویر ماهواره لندست 5 (tm) و اطلاعات هواشناسی ناحیه مورد مطالعه در یک دوره 11 ساله (2000 تا 2011 میلادی) استفاده شد و محاسبات روش سبال به کمک نرم افزار envi 5.1 و erdas imagine 2014 بر روی تصاویر اعمال گردید. نقشه های نهایی در نرم-افزار arcgis 10.2 خروجی گرفته شده است.